Which value means the most to you in life and that you couldn't live without?/Ποια αξία σας εκφράζει περισσότερο στη ζωή και δε θα μπορούσατε να υπάρξετε χωρίς αυτήν;

Respect as a Fundamental Pillar of Human Relationships

Respect is one of the most fundamental pillars of our social lives. I believe it is the foundation for healthy relationships, both on a personal and professional level. At the same time, respect helps us understand and embrace diversity, fostering harmony in our societies. For many people, the concept of respect holds great significance.

What Is Respect?

Respect is defined as the recognition of the value and rights of others. It is an attitude expressed through our behavior and choices. From a philosophical perspective, Immanuel Kant emphasized that respect is a central element of ethics, as it involves treating people as ends in themselves and not merely as means.

Historical and Cultural References

Throughout history, examples of respect are found in all societies. The ancient Greeks emphasized the value of hospitality (Xenia, represented by Zeus Xenios and Athena Xenia), a form of respect toward strangers. In Confucian philosophy, respect for parents and ancestors is considered a central virtue. In world religions such as Christianity, Islam, and Buddhism, respect is highlighted as an essential element of love and harmony.

The Role of Respect in Everyday Life

• In Interpersonal Relationships: Respect enhances communication and cooperation. In a relationship, acknowledging the emotions and needs of the other person is a fundamental component of trust.
• In the Workplace: Respect in professional relationships creates a positive environment that boosts productivity and employee satisfaction.
• In Society: Respect promotes tolerance and reduces conflict, contributing to social cohesion.

How Is Respect Cultivated?

• Through Education: Teaching respect from an early age helps nurture empathetic and responsible citizens.
• With Empathy: Understanding the emotions and perspectives of others makes us more sensitive to their needs.
• Through Self-Awareness: Recognizing our own mistakes and weaknesses helps us be more open to diversity and collaboration.
• By Example: Our actions influence those around us. When we demonstrate respect, we inspire others to do the same.

Respect in Modern Society

In an era characterized by multiculturalism and technological advancements, respect takes on new dimensions. On social media, for instance, maintaining respect is essential to avoid conflicts and online harassment. Additionally, the recognition of human rights on a global scale shows that respect is not only a moral obligation but also a social necessity.

Respect is the foundation of every healthy society. It helps us coexist, collaborate, and grow as individuals and communities.

 Therefore, cultivating respect is everyone’s responsibility. Through small, everyday actions, we can make our world more respectful and just.

Ο Σεβασμός ως Βασικό Θεμέλιο των Ανθρώπινων Σχέσεων

Ο σεβασμός αποτελεί έναν από τους πιο θεμελιώδεις πυλώνες της κοινωνικής μας ζωής, θεωρώ είναι η βάση για υγιείς σχέσεις, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. Παράλληλα, ο σεβασμός μας βοηθά να κατανοούμε και να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα, προάγοντας την αρμονία στις κοινωνίες μας.  Για πολλούς ανθρώπους  είναι πολύ σημαντική η έννοια του σεβασμού .

Τι είναι όμως ο Σεβασμός;

Ο σεβασμός ορίζεται ως η αναγνώριση της αξίας και των δικαιωμάτων των άλλων. Είναι μια στάση που εκδηλώνεται μέσα από τη συμπεριφορά μας και τις επιλογές μας. Από φιλοσοφική άποψη, ο Εμμάνουελ Καντ τόνισε ότι ο σεβασμός είναι κεντρικό στοιχείο της ηθικής, καθώς αφορά τη μεταχείριση των ανθρώπων ως αυτοσκοπό και όχι ως μέσο.

Ιστορικές και Πολιτισμικές Αναφορές

Στην ιστορία, παραδείγματα σεβασμού εντοπίζονται σε όλες τις κοινωνίες. Οι αρχαίοι Έλληνες δίδασκαν την αξία της φιλοξενίας (ο Ξένιος Δίας, η Αθηνά η Ξενία), μιας μορφής σεβασμού προς τους ξένους. Στη φιλοσοφία του Κομφούκιου, ο σεβασμός προς τους γονείς και τους προγόνους θεωρείται κεντρική αρετή. Στις θρησκείες του κόσμου, όπως ο Χριστιανισμός, ο Ισλαμισμός και ο Βουδισμός, ο σεβασμός αναδεικνύεται ως απαραίτητο στοιχείο αγάπης και αρμονίας.

Ο Ρόλος του Σεβασμού στην Καθημερινότητα

Στις Διαπροσωπικές Σχέσεις: Ο σεβασμός ενισχύει την επικοινωνία και τη συνεργασία. Σε μια σχέση, η αποδοχή των συναισθημάτων και των αναγκών του άλλου αποτελεί βασικό συστατικό της εμπιστοσύνης. 

Στον Εργασιακό Χώρο: Ο σεβασμός στις επαγγελματικές σχέσεις δημιουργεί ένα θετικό περιβάλλον που ενισχύει την παραγωγικότητα και την ικανοποίηση των εργαζομένων.

Στην Κοινωνία: Ο σεβασμός προάγει την ανεκτικότητα και μειώνει τις συγκρούσεις, συμβάλλοντας στην κοινωνική συνοχή.

Πώς Καλλιεργείται ο Σεβασμός;

• Μέσω της Εκπαίδευσης: Η διδασκαλία του σεβασμού από μικρή ηλικία βοηθά στη δημιουργία ενσυναισθητικών και υπεύθυνων πολιτών.
• Με Ενσυναίσθηση: Η κατανόηση των συναισθημάτων και των προοπτικών των άλλων μας κάνει πιο ευαίσθητους στις ανάγκες τους.
• Με Αυτογνωσία: Αναγνωρίζοντας τα δικά μας λάθη και αδυναμίες, γινόμαστε πιο ανοιχτοί στη διαφορετικότητα και τη συνεργασία.
• Μέσω των Παράδειγματων: Η στάση μας επηρεάζει τους γύρω μας. Όταν δείχνουμε σεβασμό, εμπνέουμε και τους άλλους να κάνουν το ίδιο.

Ο Σεβασμός στη Σύγχρονη Κοινωνία

Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από πολυπολιτισμικότητα και τεχνολογικές αλλαγές, ο σεβασμός αποκτά νέες διαστάσεις. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για παράδειγμα, η διατήρηση του σεβασμού είναι απαραίτητη για την αποφυγή συγκρούσεων και διαδικτυακής παρενόχλησης. Παράλληλα, η αναγνώριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο δείχνει ότι ο σεβασμός δεν είναι μόνο ηθική υποχρέωση, αλλά και κοινωνική ανάγκη.

Ο σεβασμός είναι θεμέλιο κάθε υγιούς κοινωνίας. Μας βοηθά να συνυπάρχουμε, να συνεργαζόμαστε και να αναπτυσσόμαστε ως άτομα και ως κοινότητες. Επομένως, η καλλιέργειά του είναι ευθύνη όλων μας. Μέσα από μικρές, καθημερινές πράξεις μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο μας με περισσότερο  σεβασμό και δικαιοσύνη. 

All rights reserved© Katerina

Συναισθηματική Νοημοσύνη και εμπλοκή των γονέων στην ανάπτυξή της

Συναισθηματική Νοημοσύνη εννοιολογική αποσαφήνιση 

 Η έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης μετά  τη δημοσίευση του πρώτου  βιβλίου του Daniel Goleman με τίτλο συναισθηματική νοημοσύνη (Emotional intelligence ) έγινε  πολύ δημοφιλής στην κοινωνία και την επιστημονική κοινότητα(Goleman, 1995).

   Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι  μια σύνθετη και πολύπλευρη  έννοια που περιλαμβάνει ικανότητες και δεξιότητες και είναι δύσκολο να οριστεί,  για το λόγο αυτό έχουν διατυπωθεί και πολλοί ορισμοί οι οποίοι αλληλοσυμπληρώνονται.

  Ένας ορισμός περιεκτικός και κατανοητός είναι ο ορισμός της Πλατσίδου, ο οποίος αναφέρει ότι ως έννοια η συναισθηματική νοημοσύνη περικλείει  ένα σύνολο ικανοτήτων και δεξιοτήτων που επιτρέπουν στον άνθρωπο, με σκοπό την προσωπική και κοινωνική του ανάπτυξη, να κατανοεί και να χειρίζεται  συναισθηματικές καταστάσεις, τις δικές του και των άλλων (Πλατσίδου, 2010).

 Έχει βρεθεί σχέση μεταξύ  συναισθηματικής νοημοσύνης των  γονέων και  ανάπτυξης της συναισθηματικής νοημοσύνης στα  παιδιά. 

Η σημασία της συναισθηματικής νοημοσύνης στα παιδιά ως προβλεπτικού παράγοντα της ομαλής εξέλιξης της ζωής τους είναι μεγάλη. Έτσι η αναγκαιότητα των προγραμμάτων ανάπτυξης συναισθηματικής νοημοσύνης στους γονείς, στα παιδιά και στους εκπαιδευτικούς είναι αδιαμφισβήτητη. Η συναισθηματική νοημοσύνη αποτελεί το θεμέλιο λίθο μιας ακολουθίας σημαντικών ικανοτήτων που επηρεάζουν σε καθημερινή βάση σχεδόν όλα όσα λέμε, καθώς και όλα όσα κάνουμε.  Η συναισθηματική νοημοσύνη μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί.

Γονεϊκοί τύποι

  Ο τρόπος που αντιμετωπίζει ο γονέας τη λύπη, τον φόβο το θυμό και γενικά τα συναισθήματα, τόσο τα δικά του όσο και των παιδιών του, αντικατοπτρίζει το είδος της διαπαιδαγώγησης που ασκεί και το γονεϊκό τύπο στον οποίο ανήκει. Αναφέρεται δηλαδή στον τρόπο που  ένας γονέας καθορίζει το συνολικό κλίμα που επικρατεί στην οικογένειά του, το οποίο αντανακλά τις αξίες, τα πρότυπα και τις συμπεριφορές που θα μεταβιβάσει στα παιδιά του (Darlling & Steinberg, 1993).

 Το είδος της διαπαιδαγώγησης που ασκούν οι γονείς στα παιδιά τους, έχει αντίκτυπο στη συναισθηματική τους νοημοσύνη και στην απόκτηση δεξιοτήτων ζωής προκειμένου να ανταπεξέλθουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις απαιτήσεις της ζωής τους. (Goleman, 1995)

Αποστασιοποιημένοι γονείς

 Αποστασιοποιημένοι είναι οι γονείς οι οποίοι παραβλέπουν, αγνοούν και αντιμετωπίζουν ως ασήμαντα  τα συναισθήματα των παιδιών τους. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή: δεν αναγνωρίζουν τα συναισθήματα τα δικά τους και των παιδιών τους, δεν αντέχουν τα αρνητικά συναισθήματα των παιδιών τους, αισθάνονται άβολα, φοβούνται, πιέζονται, πιστεύουν ότι τα αρνητικά συναισθήματα είναι επιβλαβή κ.α.

Τα παιδιά των αποστασιοποιημένων γονέων  μαθαίνουν από τη στάση των γονέων τους ότι τα συναισθήματά τους είναι λανθασμένα, ακατάλληλα, δίχως αξία. Επίσης αντιλαμβανόμενα  μ’ αυτόν τον τρόπο τα συναισθήματά τους μπορεί να πιστέψουν ότι κάτι δεν πάει καλά με την ίδια τη φύση τους ( Gottman, 1997).  

Οι «επικριτικοί-αποδοκιμαστικοί»

Είναι οι γονείς οι οποίοι αποδοκιμάζουν και επικρίνουν τη συναισθηματική έκφραση των παιδιών τους, επιπλήττουν, πειθαρχούν ή τιμωρούν το παιδί τους για την έκφραση των αρνητικών ή θετικών συναισθημάτων του, πιστεύουν ότι τα αρνητικά συναισθήματα είναι δείγμα κακού χαρακτήρα, ενδιαφέρονται κυρίως για την υπακοή του παιδιού και τελικά έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τους αποστασιοποιημένους γονείς  αλλά με περισσότερο αρνητικό τρόπο. Τα αποτελέσματα της επικριτικής αποδοκιμαστικής διαπαιδαγώγησης είναι περίπου τα ίδια με τα αποτελέσματα της αποστασιοποιημένης διαπαιδαγώγησης ( Gottman, 1997).

Οι «επιτρεπτικοί- παραχωρητικοί»

Επιτρεπτικοί-παραχωρητικοί είναι οι γονείς που επιτρέπουν την οποιαδήποτε έκφραση συναισθημάτων στα παιδιά τους, δε τους θέτουν όρια, δεν τα διδάσκουν μεθόδους επίλυσης προβλημάτων, πιστεύουν ότι δεν μπορεί να κάνει κανείς κάτι για τη διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων. Η επιτρεπτική-παραχωρητική διαπαιδαγώγηση κάνει τα παιδιά να μη μαθαίνουν να χειρίζονται τα συναισθήματά τους, να  δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και να μην κάνουν φίλους.(Gottman, 1997).

Οι συναισθηματικοί μέντορες

Οι συναισθηματικοί μέντορες σέβονται τα συναισθήματα των παιδιών τους, θεωρούν την έκφραση αρνητικών συναισθημάτων από τα παιδιά ως πηγή για διδασκαλία συναισθηματικής αγωγής, αναγνωρίζουν τα δικά τους συναισθήματα και των παιδιών τους, θέτουν όρια και διδάσκουν αποδεκτές εκφράσεις συναισθημάτων, διδάσκουν στα παιδιά τους δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και γενικά ακούν και συναισθάνονται τα παιδιά τους. Η συναισθηματική αγωγή στα παιδιά έχει εξαιρετικά αποτελέσματα κατ’ αρχάς μαθαίνουν να εμπιστεύονται και να χειρίζονται τα συναισθήματά τους, αλλά και να λύνουν τα προβλήματά τους. Επίσης αποκτούν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, αναπτύσσουν σημαντικές ικανότητες μάθησης και έχουν καλές σχέσεις με τους άλλους (Gottman, 1997).

Κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών

Ο αιώνας που διανύουμε αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς, έτσι τα παιδιά καθώς μεγαλώνουν, καλούνται να ανταποκριθούν στις επιτάξεις της όχι μόνο με την ανάπτυξη της λογικής σκέψης, αλλά και  της συναισθηματικής νοημοσύνης.

Η κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών περιλαμβάνει την καλλιέργεια και βελτίωση όλων των ικανοτήτων τους, οι οποίες θα τα βοηθήσουν να διαχειρίζονται δυσκολίες στις διαπροσωπικές  και ενδοπροσωπικές τους σχέσεις, αλλά και στην καθημερινότητά τους γενικότερα με αποτελεσματικό τρόπο (Gottman,1997). Συγκεκριμένα πρόκειται για ικανότητες  όπως το να επιβάλλονται στις παρορμήσεις τους, να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, αλλά και να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα των άλλων, να εμπιστεύονται και να εκτιμούν τον εαυτό τους, να επικοινωνούν και να συνεργάζονται σωστά, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες αλλά και την προσωπική τους ευθύνη, να ρυθμίζουν τη διάθεσή τους και να εμποδίζουν την απογοήτευση να καταπνίξει την ικανότητά τους για σκέψη , να ζητούν βοήθεια όταν την χρειάζονται  κ.α.(Goleman, 1995).

 Είναι πολύ σημαντικό, οι γονείς να δείχνουν ενσυναίσθηση στα παιδιά τους, τις φορές που αυτά εκφράζουν αρνητικά συναισθήματα και να τα βοηθούν να τα διαχειριστούν, έτσι δημιουργούν μ’ αυτά γέφυρες αφοσίωσης και στοργής (Gottman, 1997).

 Η  συναισθηματική νοημοσύνη των γονέων επηρεάζει την ανάπτυξη των παιδιών;

 Από τη στιγμή της γέννησής του το παιδί δε σταματά να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον και περισσότερο με τους γονείς. Οι γονείς είναι αυτοί που θα καλύψουν  τις βιολογικές και συναισθηματικές  ανάγκες του παιδιού. Η  συναισθηματική ζεστασιά που λαμβάνει το παιδί από το οικογενειακό περιβάλλον επηρεάζει την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης του.

Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρονται οι γονείς στα παιδιά τους ασκεί μεγάλη επίδραση στη συναισθηματική ζωή των παιδιών τους. Το να έχουν τα παιδιά γονείς με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη είναι από μόνο του εξαιρετικά ευεργετικό για αυτά(Goleman, 1995).

  Συμπερασματικά: 

Ως ένα βαθμό η συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών καθορίζεται από την ιδιοσυγκρασία (δηλ. από τα έμφυτα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας), αλλά διαμορφώνεται επίσης από τις αλληλεπιδράσεις του παιδιού με το οικογενειακό,  κοινωνικό και εκπαιδευτικό  περιβάλλον. 

 Η  αγάπη των γονέων  προς τα παιδιά δεν αρκεί, απαιτείται και η συναισθηματική αγωγή  για την αρμονική ανάπτυξή τους κοινωνικά και συναισθηματικά. 

 Οι γονείς για να αναπτύξουν τη συναισθηματική αγωγή στα παιδιά τους, θα πρέπει να έχουν επίγνωση των δικών τους συναισθημάτων και να γνωρίζουν και να επιδεικνύουν συγκεκριμένες συμπεριφορές  αυτοελέγχου, ενεργητικής  ακρόασης, ενσυναίσθησης,  και επίλυσης προβλημάτων (Gottman, 1997).

Μη επαγγελματική χρήση. 

Μόνο για σκοπούς ενημέρωσης και με αναφορά του δημιουργού.

                               https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ 

Βιβλιογραφικές αναφορές

Alegre, A.(2011). Parenting Styles and Children’s Emotional Intelligence :What We Know?, The Family Journal,19(1),56-62.  https://doi.org/10.1177/1066480710387486.

Argyriou, E., Bakoyannis, G., & Tantaros, S. (2016). Parenting styles and trait emotional intelligence in adolescence. Scandinavian Journal of Psychology, 57(1), 42-49.  https://doi.org/10.1111/sjop.12266.

Asghari, M., & Besharat, M. (2011). The relation of perceived parenting with emotional intelligence. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 231-235. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.10.046.

Barber, BK, Stolz, HE, Olsen, JA, Collins, WA, & Burchinal, M. (2005). Γονική υποστήριξη, ψυχολογικός έλεγχος και έλεγχος συμπεριφοράς: Αξιολόγηση της συνάφειας με το χρόνο, τον πολιτισμό και τη μέθοδο. Μονογραφίες της κοινωνίας για έρευνα στην ανάπτυξη των παιδιών , i-147.

Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological bulletin, 113(3), 487.

Goleman, D. (1995). Η συναισθηµατική νοημοσύνη γιατί το «EQ» είναι πιο σημαντικό από το «IQ» , Αθήνα: Πεδίο.

Gottman, J. (1997). Η συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών: Πώς να μεγαλώσουμε    παιδιά με συναισθηματική νοημοσύνη. Αθήνα : Πεδίο.

Karavasilis, L., Doyle, A. B., & Markiewicz, D. (2003). Associations between parenting style and attachment to mother in middle childhood and adolescence. International Journal of Behavioral Development, 27(2), 153-164. https://doi.org/10.1080/0165025024400015.

 Kotaman, H. (2016) Turkish prospective early childhood teachers’ emotional intelligence level and its relationship to their parents’ parenting styles, Teacher Development, 20(1), 106-122.  https://doi.org/10.1080/13664530.2015.1101391

Κραββαρίτη, Ε.(2009). Διερεύνηση της σχέσης μεταξύ γονεϊκής τυπολογίας και συναισθηματικής νοημοσύνης σε ελληνόπουλα ηλικίας 15 ετών.(Αδημοσίευτη μονογραφία) Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, Αθήνα.

 Lekaviciene,R.& Antiniene,D.(2016) High Emotional intelligence : Family psychosocial Factors, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217,609-617. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.02.066 .

 

Lengua, J. (2006). Growth in temperament and parenting as predictors of adjustment during children's transition to adolescence. Developmental Psychology, 42(5), 819–832.  https://doi.org/10.1037/0012-1649.42.5.819.

  Lim, A., You, S. &Ha, D. (2015) Parental Emotional Support and Adolescent Happiness: Mediating Roles of Self-Esteem and Emotional Intelligence. Applied Research Quality Life, 10,631-646.  https://doi.org/10.1007/s11482-014-9344-0

Nelis, D., Quoidbach, J., Mikolajczak, M. & Hansenne, M.(2009). Increasing emotional intelligence: (How) is it possible? Personality and Individual Differences, 47(1), 36-41. ISSN 0191-8869.

Pears, K. C., & Moses, L. J. (2003). Demographics, parenting, and theory of mind in preschool children. Social Development, 12(1), 1-20.

Πλατσίδου, Μ. (2010) Η συναισθηματική νοημοσύνη: θεωρητικά μοντέλα, τρόποι μέτρησης και εφαρμογές στην εκπαίδευση και στην εργασία.Αθήνα: Gutenberg.

 Ruffman, Τ., Perner, J., & Parkin, L. (1999).  How Parenting Style Affects False Belief Understanding. Social Development, 8(3), 395-411 .  https://doi.org/10.1111/1467-9507.00103.

Ryan, R. M., Deci, E. L., Grolnick, W. S., & La Guardia, J. G. (2006). The Significance of Autonomy and Autonomy Support in Psychological Development and Psychopathol% ogy, V in D. Cicchetti and D. Cohen (Eds.), Developmental Psychopathology, 1.

 Saarni, C. (1997). Coping with aversive feelings. Motivation and emotion, 21(1), 45-63. Sheridan, S. M., Knoche, L. L., Edwards, C. P., Bovaird, J. A., & Kupzyk, K. A. (2010). Parent engagement and school readiness: Effects of the Getting Ready intervention on preschool children's social–emotional competencies. Early education and development, 21(1), 125-156.

 Strayer, J and Roberts, W.(2004) Children's anger, emotional expressiveness, and empathy: Relations with parent's empathy, emotional expressiveness, and parenting practices. [ed.] Blackwell. Social development.  Vol. 2, 13, pp. 229254.

 Suldo, S. M., & Huebner, E. S. (2004). Does life satisfaction moderate the effects of stressful life events on psychopathological behavior during adolescence?. School Psychology Quarterly, 19(2), 93.

Sillick, T. J., & Schutte, N. (2006). Emotional intelligence and self-esteem mediate between perceived early parental love and adult happiness. E-Journal of Applied Psychology.

 Wang, Q., Pomerantz, E. M., & Chen, H. (2007). The role of parents’ control in early adolescents’ psychological functioning: A longitudinal investigation in the United States and China. Child development, 78(5), 1592-1610.

Williams, K., Ciarrochi, J. & Heaven, P.(2012). Inflexible parents, inflexible kids: A 6 year longitudinal study of parenting style and the development of psychological flexibility in adolescents. Journal of Youth and Adolescence. 41(8), 1053-1066.